Sherali Jo`rayev

Sherali Jo`rayev 1947-yil Asakada tug`ilgan. Uning qaysi kunda tug`ilgani noma`lum. Qo`shiqchi 12-aprelni ramziy ravishda o`z tug`ilgan kuni qilib tanlagan. 12-aprelda rus kosmonavti Юрий Гагарин fazoga uchgan. Qo`shiqchiga ko`ra, uning bu sanani o`z tug`ilgan kuni o`laroq tanlashiga yana bir sabab u o`quvchilik davrida 12-aprel kuni bo`lib o`tgan velopoygada g`olib bo`lgan.

Jo`rayev 1972-yil Toshkent teatr va rassomlik san`ati institutini tugatgan. 1976-yil Mannon Uyg`ur nomidagi Toshkent davlat san`at institutini yakunlagan. Jo`rayevning ikki o`g`li - Shohjahon Jo`rayev va Zoirshoh (Zirg`omshoh) Jo`rayev ham qo`shiqchilik yo`lini tanlagan. Шогърдлари: Халим Джо`раев, Илхом Джо`раев, Шухрат Давлатов, Рустам Гайпов, Ботир Кодиров, Асилбек Амонулох (Негматов), Сардор Мамадалиев ва бошкалар.

Jo`rayev o`zbek davlat estradasi (1972-1973), “Shodlik” ashula va raqs ansambli (1972-1979), Andijon viloyati filarmoniyasi (1979-1986), O`zbek davlat filarmoniyasi (1986-1996), “O` zbeknavo “birlashmasi (1999-yildan) да yakkaxon xonanda bo`lgan.

Джо`раев табитан ширали озгага его. Ijro uslubi monologik, dramatik iztiroblarga asoslangan. Uning ijrosidagi qo`shiqlar xalqchilligi, mushohadali, falsafiy mazmunga boyligi, benazir jozibasi va teran insoniy dardliligi bilan ajralib turadi. Jo`rayev repertuari ko`p qirrali va rang-barang. Qo`shiqlari asosini Sharq mumtoz (Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Sa`diy Sheroziy, Hofiz, Mashrab, Ogahiy, Jaloliddin Rumiy, Jome` va boshqalar) va zamonaviy (Erkin Vohidov, Abdulla Orik va`irlhik tiril širrir shedirhihiril shedir , 2008-yil Jo`rayev uyida Rumiyxonlik kechalarini uyushtirgan.

Sherali Jo`rayev o`zining uzoq yillik ijodi davomida yuzlab qo`shiq yozib, ijro etgan. Uning eng mashhur ashulalari orasida „Bahor ayyomi“ (Bobur she`ri), „Birinchi muhabbatim“ (Abdulla Oripov she`ri), „Inson qasidasi“ (Erkin Vohidov she`ri), „Karvon“, „Meni kutgil“ (Константин Симонов she`ri), „Oshiqlar sardori“ (Rasul Hamzatov she`ri), „O`zbegim“ (Erkin Vohidov she`ri), „O`xshamas“ (Alisher Navoiy g`azali) qo`shiqlari bor.

Jo`rayevning „O`zbegim“ qo`shig`i World Music Network 2005-yil chiqargan „O`rta Osiyo musiqasi bo`yicha umumiy qo`llanma“ (англ. Грубо ръководство по музиката на Централна Азия) albomiga kiritilgan. 2004-yil 23-aprelda Britaniya qirolichasi Yelizaveta IIning 78 yoshga to`lish munosabati bilan Britaniya elchisi Craig Murray mingdan oshiq mehmonni elchixonaga chaqirgan. Toshkentdagi tadbirga Sherali Jo´rayev, Sevara Nazarxon va Vladimir Neimer dirijorlik qilgan orkestr chaqirilgan. O`sha paytda yana Britaniyaning O`zbekistondagi elchixonasi Shotlandiyalik Battlefield guruhining O`zbekiston bo`ylab turini uyushtirgan. Bu guruh bilan Jo`rayev ham ham birga qo`shiq kuylagan.

Джо`раев аксар qo`shiqlari kuyini o`zi басталаган (джамладан, “Birinchi muhabbatim”, “O`zbegim”, “Karvon”, “Achchiq haqiqat”, “Yaralgan”, “Oshiqlar sardori”, “Inson qasidasi”, “ Oshiq bo`ling “va boshqalar”. Ba`zi qo`shiqlarining matnini ham o`zi yozgan. Bular orasida „Bobo Dehqon“, „Zamon“, „Qarashlarga“, „Ona Turkiston“, „Sohibqiron“, „Do`st bo`lsang, yonimda tur“, „Qayon ketmoqdasiz?“ Ashulalari bor.

1992-yilda O`zteleradiokompaniyasi Jo`rayev ijodiga bag`ishlangan „Bir ulug` el bor jahonda“ film-esse yaratgan. Qo`shiqchi Yevropa, Osiyo mamlakatlarida gastrolda bo`lgan.

Джоараев 1990-юлдан 1995-йългача O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi a`zosi bo`lgan. U „Sherali va Oybarchin“ filmiga ssenariy yozgan va filmda bosh rolni o`ynagan. 1998-yil „Bola yerning sultoni“ deb nomlanuvchi kitob yozgan.

Ushbu ilovada Sherali Jo`rayevning:

Achchiq haqiqat

Амир Темур

Asta-аста

Ayol

Bandaman

Birinchi muhabbatim

Davrani kengroq oling

Егаси бор юрта

Ей Джон

Gulandon

Karvon

Мен кутгил

На

Oppoq kiyim

Oshiq bo`ldim

Quyosh o`lkasi

Sanamjon

Sohibqiron

Yoshligim

Zuhro yulduz kabi qo`shiqlari joy olgan.